Wśród wielu działań wspieranych przez przedsiębiorstwa społeczne najbardziej rozpowszechniona jest integracja pracowników potrzebujących wsparcia. Rzeczywiście, rynek pracy jest daleki od ideału. Z jednej strony są wykwalifikowani i przeszkoleni kandydaci, którzy zwykle mają dobre perspektywy zawodowe; po przeciwnej stronie znajdują się pracownicy, którzy są trudni do zatrudnienia i zagrożeni wykluczeniem z rynku pracy. Przedsiębiorstwa społeczne pojawiły się jako reakcja na niezdolność tradycyjnej polityki pracy do zapewnienia pełnej integracji zawodowej pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji.
Zalety przedsiębiorstw społecznych wynikają z wiedzy, jaką zgromadziły pracując z pracownikami wymagającymi wsparcia. Podczas zdobywania specjalistycznej wiedzy na temat wpływu różnych wad i potrzeb na różne rodzaje pracy, przedsiębiorstwa społeczne eksperymentowały z odpowiednimi procesami organizacyjnymi, które mają ułatwiać ścieżki integracji zawodowej. Dzięki temu są w stanie określić najbardziej odpowiednią pracę w zależności od rodzaju wsparcia, jakiego potrzebuje pracownik. Ponadto przedsiębiorstwa społeczne okazały się skuteczne w łączeniu elementów szkolenia i zatrudnienia.
Dzięki odpowiedniemu szkoleniu w miejscu pracy przedsiębiorstwa społeczne pomagają pracownikom potrzebującym wsparcia przezwyciężyć ich niekorzystną sytuację i ułatwiają integrację zawodową poprzez produktywną działalność, która umożliwia zapewnienie wynagrodzenia pracownikom znajdującym się w niekorzystnej sytuacji porównywalnego
z płacą zwykłych pracowników. Przedsiębiorstwa społeczne można uznać za przedsiębiorstwa o podwójnej wydajności: oprócz towarów i usług rynkowych świadczą one usługi wsparcia integracji zawodowej. W tym celu opracowały dwie strategie: tworzenie zawodów przejściowych w celu wspierania integracji pracowników znajdujących się w niekorzystnej sytuacji na otwartym rynku pracy oraz tworzenie stałych miejsc pracy w ramach PS (ang. WISE).
Według wstępnych wyników projektu B-WISE, panorama PS jest niezwykle zróżnicowana w 13 krajach partnerskich B-WISE (Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Francja, Grecja, Włochy, Łotwa, Holandia, Polska, Rumunia, Słowenia, Hiszpania) pod względem wielkości; obszaru działalności; zasobów; typologii pracowników z potrzebą integracji zawodowej oraz ram prawnych.
Pod kątem ram prawnych, możemy wyróżnić trzy grupy krajów:
- Pierwsza grupa krajów, w których PS (WISE) opierają się głównie na istniejących formach prawnych – takich jak stowarzyszenia, spółdzielnie, fundacje i tradycyjne firmy – które nie zostały utworzone specjalnie dla PS (WISE)
- Druga grupa obejmuje kraje, które prawnie uznały przedsiębiorstwa społeczne poprzez określony status PS lub status podmiotu ekonomii społecznej, mający na celu uznanie szerszego zbioru przedsiębiorstw społecznych. Statusy PS mają długą historię, zwłaszcza w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Tak jest w przypadku Rumunii, Bułgarii, Słowenii i Polski, gdzie określone statusy PS mają swoje korzenie w inicjatywach opracowanych w latach 70-tych. Statusy podmiotów ekonomii społecznej są z kolei dość niedawnym trendem prawnym.
- Trzecia typologia obejmuje kraje, które uznały przedsiębiorstwa społeczne poprzez dostosowanie istniejących form prawnych. Pionierską rolę odegrały w tym przypadku Włochy, które w 1991 r. dostosowały ustawodawstwo spółdzielcze tak, aby uznać spółdzielnie socjalne typu B. Tendencja ta rozwinęła się następnie w Hiszpanii, Polsce, Francji, a ostatnio w Belgii ze specjalnym systemem akredytacji dla spółdzielni.
Prawne i polityczne uznanie przedsiębiorstw społecznych ma znaczące konsekwencje: w krajach, w których przedsiębiorstwa społeczne nie zostały prawnie uznane, bardzo trudno jest znaleźć wiarygodne dane na ich temat.
I odwrotnie, dane liczbowe dotyczące wielkości przedsiębiorstw społecznych i ich wpływu na dobrobyt i rozwój są dostępne w krajach, w których zostały one prawnie uznane.
Kolejne kroki w ramach badawczego pakietu roboczego (WP1) projektu B-WISE obejmują bezpośrednią ankietę mającą na celu ocenę braków w umiejętnościach w przedsiębiorstwach społecznych (w tym braki w umiejętnościach cyfrowych facylitatorów, kadry wspierającej i pracowników potrzebujących wsparcia). Ankieta internetowa koncentruje się w szczególności na lukach w umiejętnościach cyfrowych. Analiza wybranych dobrych praktyk w zakresie rozwijania umiejętności (głównie w zakresie umiejętności cyfrowych) oraz określona liczba analiz przekrojowych ma na celu ocenę wkładu i potencjału przedsiębiorstw społecznych w przeciwdziałaniu wykluczeniu z rynku pracy. W oparciu o wyniki wszystkich wyżej wymienionych działań badawczych powstanie raport, który wesprze przygotowywane działania szkoleniowe projektu B-WISE.